مخازن و منابع آب-سمپاشی حشرات

سمپاشي حشرات
الف) مشکلات ناشي از حشرات ، جوندگان و موجودات موذي در منازل

از مشکلات ديگري که متعاقب بحرانها ايجاد شده و سلامت آسيب ديدگان را بخطر مي اندازد رشد و تکثير عوامل ميکروبي بيماريزا و نيز تکثير حشرات از قبيل مگس ، پشه ، سوسک و همچنين تکثير جوندگان به ويژه موش را مي توان نام برد و در بعضي مواقع بخاطر بر همزدن محيط زيست طبيعي موجوداتي از قبيل گزندگان ، مار ، عقرب ، رطيل و برخي جانوران منطقه ، امنيت آسيب ديدگان را تهديد نموده و مشکلات آنها را مضاعف خواهند کرد.

بعضي ميکروبها از خود موادي ترشح مي کنند که به آنها سم مي گويند و اين سموم حتي با حرارت هم از بين نرفته و ممکن است از راههاي مختلف مثل خوردن غذاي آوده وارد بدن شده و ايجاد مسموميت نمايند. همچنين عوامل بيماريزا از طريق نيش زدن حشره ، مدفوع حشره ، خوردن و له شدن حشره و استنشاق هواي آلوده به مدفوع حشره ناقل به اشخاص سالم انتقال مي يابند. ترس از بندپاياني مثل عنکبوتها ، عقربها گاهأ منجر به ضايعات عصبي مي شوند، ايجاد مزاحمت و آزار بصورت نيش و گزش به ويژه در کودکان و اشخاصي که پوست بدنشان ظريف و حساس بوده و سبب تحرکات پوستي آنها مي شوند.

موشها علاوه بر خسارات اقتصادي که بر منابع غذائي وارد مي کنند مخاطرات بهداشتي ايجاد کرده و موجب بروز بيماري مي گردند.

ب) راههاي پيشگيري و مبارزه با موجودات موذي و عوامل بيماريزا

بهداشت عمومي يکي از عوامل مهم در سلامت مردم است ، براي تأمين سلامت جامعه ، بهداشت هم به صورت فردي و هم به صورت اجتماعي بايد رعايت گردد. بهداشت فردي و اجتماعي مکمل يکديگرند و رعايت بهداشت فردي به تنهايي کافي نخواهد بود زيرا انسان جدا از مردم و اجتماع زندگي نمي کند و رعايت يا عدم رعايت بهداشت هر فرد روي سلامت سايرين اثر مي گذارد.

1-بهسازي و ايمن سازي محيط

ساده ترين و عملي ترين اقدامي که هر فرد مي تواند در پيشگيري از عوامل بيماريزائي و رشد و تکثير موجودات موذي از خود نشان دهد بهسازي محيط است بدين معني که ميکروبها ، حشرات ، جوندگان و موجدات موذي در محيطهائي رشد و تکثير پيدا مي کنند که شرايط لازم را براي زندگي داشته باشند اين شرايطچيزي نيست جز آلودگيها ، ناپاکيها ، مواد زائدي مثل پسمانده هاي غذا و زباله ها ، ماندآبها و برکه هاي فاضلاب و در مجموع شرايطي که موجودات کوچک و بزرگ بتوانند به راحتي رشد و تکثير پيدا کنند. بهسازي محيط در واقع اقداماتي است که اين شرايط را از بين مي برد، بعبارتي با اقداماتي مثل جمع آوري صحيح و به موقع زباله و مواد زائد و دور کردن اين مواد روي پنجره ها و چاه هاي فاضلاب ها ، پوشاندن آب انبارها و مخازن آب ، دفع صحيح مدفوع و فضولات ، حفاظت شخصي و اقدامات مشابه مي توان بدون استفاده از هر گونه مواد شيميائي مثل سموم و مواد ضد عفوني کننده ، محيط را بهسازي نمود بطوريکه امکان نشو و نما براي موجودات موذي و ميکروبها فراهم نشود ، با رعايت نظافت و سالم سازي محيط علاوه بر پيشگيري از بيماريها ، از آلوده کردن محيط توسط سموم و مواد شيميائي خودداري شده و همراه شرايط طبيعي محيط حفظ خواهد شد.

3-استفاده از مواد شيميائي (سمومپاشي و استفاده از مواد گند زدا )

دربعضي شرايط به دليل بالا بودن آلودگي به ناچار بايد از سموم نيز استفاده کرد اما استفاده از اين سموم هم زماني مؤثر خواهد بود که با بهسازي محيط همراه باشد ، استفاده از سموم و مواد شيميادي نياز به متخصصين و آگاهي داشته و هر نوع سمي را نمي توان به راحتي در محيط مسکوني استفاده کرد مگر زير نظر کارشناسان مربوطه و با رعايت نکات ايمني ، در غير اين صورت ممکن است علاوه بر تأثيرات بد زيست محيطي و مقاومت موجوات و ميکروبها موجب مسموميت افراد شده و زيانهائي به بار آيد.

بکار بردن سمومي که در بسته هاي مخصوص خانگي و يا قوطيهاي تحت فشار (اسپري) تهيه شده و در شرايط بحران کمک مؤثري در کاهش حشرات و موجودات موذي خواهند کرد.

-روشهاي کنترل و حفاظت 3

مگس و پشه1-

از بين بردن آبهاي راکد و علف هاي سطحي در آبهاي راکد

نصب توري و پشه بند

دفع صحيح مدفوع و فضولات

جمع آوري و دفع صحيح زباله

پاشيدن نفت يا گازوئيل روي آبهاي سطحي راکد و فاضلاب

استفاده از سمومي مثل فايکام ، بايگون ، پرمترين (آمبوش – کوپکس ) زير نظر کارشناسان مربوطه

-شپش2

اسکان تعدادي از مردم در اردوگاه ها و سر پناهاي موقت به علت تماس نزديک افراد سالم با افراد آلوده خطر شيوع و تکثير اين حشره را فراهم مي سازد . شپش بدن که ناقل مي باشد تقريبأ هميشه بين لباس وپوست پيدا مي شود انتقال عوامل بيماريزا از طريق مدفوع شپش و يا شپش له شده انجام مي گيرد، تعداد شپش ها زمانيکه بهداشت فردي ضعيف بوده (کمبود آب ، صابون و يا لباس ) و يا تعداد جمعيت زياد باشد و يا هوا سرد باشد افزايش پيدا مي کند.

براي کنترل اين حشره بايد به مکان شستشو و حمام دسترسي پيدا کرد ، شستشوي بدن با آب گرم و صابون ، شستشوي لباسها با مواد شوينده قوي و آب داغ و خشک نمودن آنها در مقابل نور خورشيد ، در صورت امکان استفاده از اتوي داغ ، عدم استفاده از برس يا شانه افراد ديگر ، کوتاه کردن موها بسيار مؤثر مي باشد، در صورت امکان و دسترسي مي توان به راحتي از شامپو بنزن هگزاکلرايد و يا پرمترين استفاده کرد.

در مواردي ديده شده که در اردوگاه ها براي مبارزه با شپش اقدام به سمپاشي داخل اماکن مي کنند که به هيچ وجه احتياجي به آن نيست و جز به خطر انداختن سلامتي اشخاص حاصلي نخواهد داشت زيرا شپش مدت بسيار کوتاهي در خارج از بدن مي گذراند و سريعأ خود را را به بدن مي رساند.

استفاده از مواد شيميائي و سموم براي سمپاشي در صورتيکه زير نظر کارشناسان مربوطه انجام گيرد توصيه ميشود:

پرمترين5/2 درصد 5 در هزار روي سر و بدن افراد و پودر گامکسان 1 درصد

3- ساس :

ساسها اغلب اوقات خود را در شکافها ، ترکها و ساير محلهاي قابل اختفا در ديوارها و سقف اماکن و حيواني مي گذارنند و نيش آنها ممکن است باعث اثرات پوستي خيلي شديد، خارش و بر افروختگي صورت شده و در مواردي موجب تهوع و تند شدن نبض گردد.

مبارزه شيميائي با اين حشره بايد زير نظر کارشناسان متخصص انجام گيرد که در اين صورت ميتوان از سمومي مثل ليندين ،فايکام ، دلتامترين ، پرمترين ، استفاده و سطوح را سمپاشي نمود..

4- کک :

کنترل کک ها اصولأ با تميز کردن محل زندگي مردم در سرپناها و نظافت وسائل خواب و لباس ها مي توان محيط را براي اين حشره نامناسب کرد. در صورت آلودگي کک به طاعون لازم است محل اردوگاه از منطقه آلوده به محل ديگري انتقال داده شود و مبارزه با کک بطور جدي در لانه جوندگان بعمل آيد.

مبارزه شيميائي با کک زير نظر کارشناسان متخصص صورت گيرد و ميتوان از سمومي مثل کوپکس يا آمبوش ، بايگون ، فايکام ، ديازينون و مالاتيون استفاده کرد.

5- سوسک :

سوسکها براي ادامه زندگي به مقدار کافي آب و غذا و محلي براي مخفي شدن نياز داشته که غالبأ در آشپزخانه ها ، پشت و اطراف کمد ها ، گنجه ها و قفسه ها ، ظرف شوئي ها ، يخچال و نواحي که محل نگهداري مواد غذائي هستند همچنين لوله ها و دودکشها و فاضلاب روها زندگي مي کنند.

کليد اصلي مبارزه با سوسکها پاکيزگي و نظافت بوده و استفاده از حشره کش بدون آنکه همراه و متکي به بهسازي و بهداشت باشد فقط آسايش موقت ايجاد کرده و راه اساسي نيست. لذا بايد محيط را کاملأ تميز کرد و از ريخت و پاش ذرات مواد غذائي خودداري و کفشور يا محل خروج فاضلاب با توري ريز پوشيده شود . زباله به موقع جمع آوري و درب کيسه کاملأ بسته شود استفاده از سمومي که براي مصارف خانگي تهيه شده و در بسته هاي ساده و قوطيهاي تحت فشار (اسپري) و قلمهاي سوسک کش مثل بايگون ، مالاتيون ، کوپکس ، سولفاگ ، ديازينون و فايکام زير نظر کارشناسان متخصص استفاده نمود..

6- موش :

موش ها حيوانات بسيار باهوش و در عين حال نسبت به رويدادهاي اطراف خود مشکوک مي باشند ، کوچکترين تغييري در محيط باعث مي گردد که حيوان عکس العمل نشان داده و از خوردن و جويدن غذا و اشياء خودداري نمايد. معمولأ حضور موشها را مي توان از روي آلودگي هايي که بطور مستقيم مي گذارند که شامل فضولات ، ادرار ، چربيها يا لکه ها ، مو و قسمتهاي جويده شده و غيره مي باشد و به خوبي توسط اين علائم مي توان وجود موش را در محل شناسائي نمود.

براي کنترل موش مي توان از حضور موشها به يک منطقه يا اردوگاه يا يک ساختمان بوسيله ايجاد موانع يا استفاده از مواد دور کننده ، حمايت از شکارچيان طبيعي مثل سگ و گربه و يا از وسائل مکانيکي از قبيل تله بويژه در زماني که طعمه گذاري با سموم احتمال مسموميت کودکان را بدنبال داشته باشد پيشنهاد مي گردد.

طعمه گذاري و استفاده از سموم بايد زير نظر کارشناسان متخصص و با سمومي مثل وارفارين ، اکتوسين سي و کوماکلر انجام گيرد.

ج) گند زدائي و از بين بردن عوامل ميکروبي

به کمک عوامل و روشهاي گوناگون ميتوان آلودگيها و عوامل بيماريزا در محيط ، لباس ، رختخواب ، آب ، مواد غذائي و ساير قسمتها را ازبين برد و يا کنترل کرد.

سوزاندن ، حرارت دادن ، جوشاندن موجب نابودي باکتريها شده و آلودگي را پاک مي کند آلودگي مايعاتي مانند شير ، آب و برخي اجسام را از اين طريق مي توان از بين برد.

برخي از مواد مانند الکل ، آهک ، صابون ، پودر هاي پاک کننده ، ساولن ، کلر ، دتول ، هالاميد و کرئولين براي گند زدائي توالت ، حمام ، وسائل آب و فاضلاب مورد استفاده قرار مي گيرند.

آهک ارزانترين گند زدا است ، از اختلاط آب با آهک ، شير آهک بدست مي آيد که جهت گند زدائي مدفوع با غلظت کم مورد استفاده قرار مي گيرد.

کلر و هالاميد براي گند زدائي آب ، غذا ، سطوح و اماکن آلوده مورد استفاده قرار مي گيرد.

برخي از گند زدا ها در بازار يافت ميشوند و براي پاک کردن و از بين بردن ميکروبها قابل استفاده هستند.

اصولأ مواد ميکروب کش و پاک کننده از طريق مسئولين هلال احمر و بهداشت در اختيار آسيب ديدگان قرار خواهد گرفت و روشهاي استفاده از آنها توضيح داده مي شود.